Gisteren beloofde ik om van dit grote kerkhof beelden te tonen. Het is een indrukwekkende begraafplaats en ook erg bekend. In het kader van Open Monumentendag kon je je inschrijven voor een bezoek met een gids. Hier was dat wel een pluspunt. Als je niet al te veel weet over de gebruiken die er waren op oude begraafplaatsen en de symboliek van de grafstenen krijg je toch een héél ander beeld hoe het er vroeger aan toe ging en waarom bepaalde graftekens geplaatst zijn.
De bevolking protesteerde aanvankelijk om de overledenen buiten de stad te laten begraven. Deels uit praktische overwegingen want wie bezat in die tijd een vervoermiddel? Dus zij die geen vervoermiddel hadden dienden de kist te voet naar deze begraafplaats te brengen. Daarom zie je bij de oude grafmonumenten dat het allemaal begoede burgers waren. Die grafmonumenten waren niet alleen groot maar toonden ook erg veel symbolische kernmerken .
Dat ging van obelisken ( Napoleon had een voorkeur voor Egyptische symbolen en de burgerij volgde) tot sarcofagen ( de overledenen werden wèl in de grond begraven niet in de sarcofaag), kerkgebouwen …
Veel grafmonumenten zijn begroeid met mos en witte korstmos. Deze mogen niet verwijderd worden omdat ze ten eerste de grafstenen beschermen tegen erosie en anderzijds toelaten dat zeldzame planten er tot leven komen. Zo zie je overal varens tussen de graven verschijnen ontstaan door de mossen. Bij het binnenkomen door het poortershuis staat een plakkaat dat er hier nergens pesticiden worden gebruikt!!
Op de grafmonumenten zie je terugkerende elementen zoals de zandloper(kan door vleugels vergezeld zijn. Soms zijn het 2 dezelfde vleugels en soms met 2 verschillende vleugels, van een duif en een vleermuis. Dit symbool verwijst naar de vluchtigheid van het leven en het verder gaan van de tijd.
Twee handen die als het ware uit elkaar glijden(symbool van de liefde die over de dood blijft bestaan of van de scheiding die door de dood tussen de geliefden is ontstaan).
De vlam en de fakkel en het doodshoofd( symbolen die verwijzen naar het uitdoven of het einde van het leven en de vergankelijkheid).
De slang die in zijn eigen staart bijt en zo een cirkel vormt tref je op veel grafmonumenten aan : symbool van het eeuwig durende of de wedergeboorte.
De urne zie je op veel grafmonumenten, de urne alleen of bedekt met een sluier : symbool van respect.
Een anker: symbool van stabiliteit, trouw en hoop
Op het kerkhof vind je veel klimop en dit mag niet verwijderd worden! Klimop is een eeuwig groene plant en een oud Keltisch symbool. Het verwijst naar de cyclus van de dood en de heropstanding en de eeuwigheid.
Op dit kerkhof is er een graf waar de klimop zo gewoekerd heeft dat het nu een boom is en ergens onderaan zie je met moeite een grafsteen! De overledene was destijds schilder aan het hof van Willem I. Ik heb er geen foto van want ik wist niet wat ik precies moest fotograferen!
Dan heb je ook nog de symbolen van het beroep dat de overledene tijdens zijn leven heeft uitgeoefend.
Een deel van het kerkhof is voorbehouden voor de geestelijken die in scholen,ziekenhuizen … gewerkt hebben. Indrukwekkend om al deze kleine kruisjes samen te zien staan.
Er is ook een geuzenafdeling waar mensen die niet katholiek waren werden begraven zoals de protestanten die indertijd een hele kolonie vormden in Brugge.
Ook een gedenksteen voor Duitse soldaten uit wereldoorlog I en II. De stoffelijke resten zijn lang geleden al overgebracht naar de Duitse kerkhoven in de Westhoek.
Er is ook een ossuarium waar de stoffelijke resten uit de oude grafmonumenten die worden verder verkocht worden ondergebracht. De gids vertelde dat het hoofdzakelijk schedels en grote beenderen waren die gevonden werden in deze eeuwenoude grafmonumenten.
Het is een uitgebreid log geworden maar de gids wist ons van het begin af te boeien met de verhalen rond deze grafmonumenten.
Ik hoop dat het jullie lezers ook wat kan boeien. De weetjes komen van de gids en van een site over kerkhoven en de betekenis van de symbolen op internet.
… 
Hier een deel waar de geuzen werden begraven
graf van Achille Van Acker 
Het perk waar de geestelijken werden/worden begraven. 
… 
… 
… 
… 
Een enorme tombe van een liberale burgemeester die gelovig was: Een kruis op het hoofdeinde.
Liberalisme en katholicisme gingen niet samen vroeger!!
Het graf van Guido Gezelle. 
Weinig ijzeren kruisjes
Dit is enkel een gedenksteen van een priester.
De vrouw zit tegen een afgebroken pilaar. Haar man is overleden.
Met mos overgroeid. Niets is nog leesbaar.
Maar het mag niet gekuist worden! 
Dit grafmonument valt op door zijn lettergebruik.
De nieuwe eigenaars hebben een tekst erop laten beitelen.
Alleen de letter N is geschilderd.
Gebeitelde letters slijten af en Nooit zou in de toekomst Ooit kunnen worden.
Een kerk als grafmonument 
… 
… 
… 
Ook een opnieuw gebruikt grafmonument. 
Klimop dat niet mag verwijderd worden! 
Hier ligt een bekende dokter uit Brugge met zijn vrouw begraven.
Hij gebruikte het familiegraf van de voorouders van zijn vrouw en liet er witte kruisjes op zetten
van al de vroeger overleden familieleden.
Pickery een bekende beeldhouwers familie 
Het kleine grafmonument is over gekocht en 1 persoon is er begraven.
De naam van de tweede persoon( nog in leven) staat er al op.
In het midden een afgebroken obelisk: het afbreken van het leven. 
…
Hoofdman van de schuttersgilde St Joris
Deze grafsteen is 150 jaar oud en de man heeft jaren vòòr zijn overlijden
moeten pleiten om dit als zijn grafsteen te mogen gebruiken!
Wat een mooie foto’s heb je daar gemaakt, ik ben weg van die eerste.
Wist niet dat Brugge zo’n interessante begraafplaats had.
Ik ga de komende dagen ook naar een heel interessante, maar komt wel veel later aan bod op mijn blog.
Die allereerste ? hahahaha!
N.a.v. je bezoekje aan mijn blog en je reactie ben ik op jouw blog terecht gekomen. Ik zal zeker vaker terug komen. En interessant stuk over begraafplaatsen en de symbolen.
In mijn woonplaats is er ook een mooi oud kerkhof waar ik graag rondwandel en de prachtige grafzerken bewonder.
Dank je wel Noortje om langs te komen!
heel mooi
op zo’n kerkhof is het ’tof’ ronddwalen
Ja op zo’n kerkhof zoek je naar het verleden van die mensen en. Op oude kerkhoven gebruikten ze veel symbolen waar je ook veel kunt uit leren.
Eerlijk gezegd ik zal nooit tussen begrafenissen lopen. Ik vind het heel triest. Brrr.. Sorry. Wel zo is je hebt wel interessant verhaal bij gezet. Deze kerkhof ziet mooi uit. En mooie foto’s.
Je wordt In je leven toch geconfronteerd met de dood of je dat nu wilt of niet. En dan kom je toch ook op een kerkhof alleen uit als respect voor de overledene en de familie. Ik denk dat er niemand graag naar een kerkhof gaat als je daar overleden familie hebt. Hoe ouder je wordt hoe meer je je verzoent met de dood.
Dat is waar wat je zegt. Fijne stormen dag gewenst. Brrr…
ja het stormt hier ook,zelfs de bloempotten vallen om!
Zeer mooi, en vooral als je er ook nog een interessante uitleg bij krijgt.
Dank je wel Myriam.Ik probeer het zo interessant mogelijk weer te geven .
een bijzonder interessant logje Magda…
en met prachtige foto’s geïllustreerd..
zo’n begraafplaats met zijn symbolen zegt veel over het leven ..
en zo’n gegidst bezoek geeft er meteen een andere kijk op
bedankt voor dit mooie logje
prettige dag
We hadden geluk met het weer.De zon was er wat een pluspunt was om in de schaduw foto’s te maken! Gefilterd zonlicht viel binnen en soms kreeg je wat diffuus licht alsof er nevel hing. De gids was hier zeker op haar plaats want over de rituelen van vroeger wist ik toch maar weinig. Ik wil er nog eens naar toe maar dan alleen,zodat ik mijn tijd zelf kan indelen. Nu was het wel hollen want de groep wandelt verder terwijl jij een foto wil nemen en zoekt hoe je die best neemt
Het is iets wat ik ook graag doe, Magda, ronddwalen op die oude begraafplaatsen. Deze begraafplaats in Brugge lijkt me ook bijzonder interessant, daar wil ik ook nog eens naartoe. Ik heb hier vandaag ook één en ander bijgeleerd. Dat het mos en de klimop op de grafzerken niet mogen verwijderd worden, wist ik niet. Ik dacht dat het puur verwaarlozing was. Sommige grafsymbolen kende ik wel, maar niet allemaal. Zo ben ik vandaag alweer wat wijzer geworden. 🙂
Groetjes !
Ik heb ook veel bijgeleerd bij dit bezoek en dat dank zij de gemotiveerde gids. Nu bekijk ik oude kerkhoven toch met andere ogen! Ze zijn dus niet verwaarloosd maar de natuur mag er zijn gang gaan.En eenmaal het ging over de symbolen die je op de graven ziet, heb ik me daar toch echt even in verdiept! Ik ben er zeker van dat ik bij een volgend bezoek aan een oud kerkhof op deze s ymbolen zal letten
Mooi die oude grafzerken en grafkelders.
Het kerkhof is inderdaad een plaats om even tot rust te komen.
Fijn dat je dat ook zo ervaart Suske !
bedankt voor de mooie reportage
enkele kleine rechtzettingen
-De gebeitelde letters verdwijnen niet maar de N van nooit is geschilderd en zal met de tijd verdwijnen
-de priester waarvan je het graf toont ligt niet begraven onder het grote kruis, maar wel Amadée Arborio Carrezané waarvan een gedenkteken naast het graf van de priester werd aangebracht 40 jaar na zijn dood
sorry,over de gebeitelde tekst heb je het toch juist geformuleerd
o dank je voor de rechtzetting.
Precies wat ik al zei.. en nee dus.. dat was niét goed geschreven door magda.. wat ik hierboven al schreef.
Een heel, interessante post. Als ik ergens ga kamperen,breng ik ook altijd een bezoek aan oude kerkhoven want daar ligt altijd een stuk geschiedenis..
Op oude kleine kerkhofjes kun je hele familiegeschiedenissen tegenkomen.
Daar zitten echt wel kunstwerkjes bij zeg.. wauw! Mooi die oude graven!
Maar dat van die N.. dat is volgens mij toch wel andersom.. de verf zal veel eerder afslijten dan de gebeitelde letters..! en dan komt er dus inderdaad ‘ooit’ te staan. 🙂
Groetjesss!
De reactie hierop was dat die letter altijd opnieuw kan geschilderd worden zonder dat het opvalt en letters opnieuw beitelen dat zie je.
Euhmm.. met alle respect, maar dat lijkt me echt wel onzin. 🙂
Dan zou er namelijk alleen een ‘N’ blijven staan uiteindelijk.. niét ‘ooit’. 🙂
Wat prachtig allemaal! Ik kan het ook niet helpen, maar ik vind kerkhoven inspirerende plaatsen. Het kan wat sinister lijken, maar ik mag er graag komen.
Ik vind niets sinister aan een kerkhof. Het is een plek waar rust van uitstraalt en waar je eigen leven even stilstaat . Want als je geliefden heb die er begraven liggen dan leef je een ogenblik terug in het verleden dat je samen met die geliefden hebt gedeeld. Toen mijn man pas gestorven was , ging ik meer dan vroeger naar de parkbegraafplaats hier. Ik deed dan een wandeling door al de tuinkamers , las hier en daar de opschriften , de gedachtenissen of gedichten, bleef even staan bij het graf van bekenden. Uiteindelijk kwam ik dan bij de urneperken en zocht de honingraat waarachter zijn urne stond. Ik stelde hem gerust dat ik de draad van het leven terug had opgenomen en dat het goed ging met de kinderen en kleinkinderen.
Op zo’n oud kerkhof zoals in Brugge word je bewust dat hier mensen begraven liggen die lang geleden ook leefden ,liefhadden en rouwden voor vrienden /familie die vòòr hen gestorven waren…